دافغانستان دخپلواکۍ دورځې په یاد
څومره چې درون دورورګلوۍ ژؤندون دې <*>هغسې روڼ دخپلواکۍ ژؤندون دې
چاچې افغان وطن په بل پلورلې <*> دهغه سپک اوجګرخون ژؤندون دې
خدای دابادلره افغان وطنه <*> دهرافغان دزړه ارمان وطنه



ودرېږه ! افغانانوته چاخپل ټاټوبې په تحفه کی نه دې ورکړې بلکه ددې خاورې اصلي وارثان دي . له ډېروپېړیوراهیسې مختلفویرغلګروغلوکوښښ کړېدې چې دامیراث له افغانانوڅخه یاغلاکړي اویایې تری په زورواخلي ، په ناحقه دمیلیونونوافغانانودقتلونواوبې کوریوسبب شوي خوناولي لاسونه یې نه دي برشوي چې افغانستان خپل ملکیت کړي . که ددومره اوږدوخت ، خونړیوجګړواومیلیونونوسرورکؤنووروسته هم دچاسرپه دې نه خلاصیږي چې داوطن ، یانی افغانستان دچاملکیت دې نوهغه سړې بې له شکه یابېعقل دې اویالېؤنې


ګرانوهیوادوالوته دافغانستان دخپلواکۍ د ۹۲ یمې کلیزې مبارکي وایوواوپه هوادکی بېړنۍ اوټينګه سوله غؤاړوو
***
دافغانستان دخپلواکۍ ورځ ښه ونما ځۍ اوتجزیه طلبوفدرالیستانوته دوطن دخپلواکۍ دشهیدانوارزښت وروښایاست داوطن مفته نه دې ساتل شؤې اونه دغربیانودپلارجایداددې چې په کنفرانسونوکی یې دمېزپرسروویشي

***
نور دنوي بدلون لپاره سوله راولۍ ، خپل هیوادپه اقتصادي توګه ځواکمن کړۍ ، درشؤتخورو، فسادیانو، کرکجنواوجاسوسانومخه ونیسۍ اومسؤلیت وطنپرستو، دیانتدارواوپاکوافغانانوته وسپارۍ

حیوانات

دارچې پا اولسوالۍ کی دډاکټرنجیب دواک ترپایه لوی څړځایونه اوخاورینې دښتې وې خودرارسېدلوخبرونوپه حواله ، هغه څړځایونه اودښتې خلکوقبضه کړي دي اوللمي کرنیزې ځمکې اوکلي یې تری جوړکړي دي .

دارچي په دښتوکی به پخوا دپسرلي په موسم کی لویې رمې څرېدې چې ترکي لمؤراوقره قل پسونه یې مشهوروو.
دپسونوترڅنګ بیزې ، غویان ، غواګانې ، مېښې ، اسونه ، اوښان ، خره ،سپي ، پيشوګان ، ګیدړان اوددې سره فیلمرغان ، چرګان ، زرکان ، سپېرکونډکې ، مړزان ، قزلاق ، کؤترې ، باښې ، کارغان ، کاغې ، څاښکې ، چینچڼې ، چتي اونورپيداکیږي

انسان پېژندنه

واحد مشواني
دامریکامتحدایالتونه ، نیوجرسي
‏2011‏، 24‏، جولای‏، يکشنبه

دااصطلاح چې (دانسان پېژندنه سخته وي) زمونږپه هیوادکی زیاته کارؤل کیږي اوښایي دنړۍ په نوروهیوادونوکی به هم کارؤل کیږي خوپوښتنه داده چې رښتیا هم دیوانسان پېژندنه سخت کاردې ؟ هو، ځکه چې
انسان پېژندنه یوډېرپراخ اولوی علم، تخنیک او بحث دې چې انتروپالوژي ، سوسیالوژي ، سیکالوژي ، طب ، ساینس ، تاریخ ، جغرافیه ، سیاست ، اقتصاد، کلتوراومذهب ورسره کلکې اړیکي لري . داعلمي څېړنې ، موندنې اوارزؤنې له یوکس څخه پېل کیږي اوپه ټولنه پای ته رسیږي . ددې علوموپه رڼاکی د انسان په صفت دیووګړي دشخصیت ، کیفیت اوخواصوڅېړل هم اوږده اوژؤره هراړخیزه مطالعه ، تجربه ، مهارت اواوږدوخت ته اړتیالري . مونږکه ددې څېړنې لپاره ترټولواړین علوم اوتخنیک غؤره کړوواوپه دې توګه وخت سپماکړوو، بیاهم اړکیږوچې لومړې دهماغوعلوموتحصیل وکړوواویووخت ورته وټاکوو. دیووګړي دخواصودارزؤلولپاره سیکالوژیکي پوهه اود هغه دکیفیت دارزؤنې لپاره دسوسیالوژي علم ته اړتیا وي . داچې زمونږځينې باسواده کوول (همزولي مشران) په دې علوموکی څه ناڅه تحصیل اویاتجربې لري نودوی ته دخپلوتجربوپه مرسته دیووګړي چټکه اولومړنۍ پېژندګلومنطقي قضاوت وي چې بل ته سم له واره نه څرګندیږي اودوخت په تېرېدودلازیاتې کتنې سره یې پایلې پړاوپرپړاوبدلېدای شي . دیووګړي په چټکوپېژندګلوکی دهغه څهره ، خبرې ، نوم اوجامې ځای لري خوتردغه وخته لا څېړونکي ته دهغه وګړي خواص اوطبیعت نه وي څرګند. دیووګړي اوانسان په پېژندګلوکی هم توپيردې نوځکه يوڅوک دوګړي په توګه اودانسان په توګه بېل بېل ارزؤل کیږي .
وګړې : ځانګړې نوم دې چې دیو یوقام ، ملت ، جغرافیه ،رنګ ، ژبې ، نسل ، شخصیت ، قانون اودولت په شرطونوپورې تړلې وي اویويؤستوې انسان یې مالک وي . دیووګړي دپېژندګلوپروسه دهغه له زېږېدوڅخه پېل کیږي اوپه وفات یې پای ته رسيږي ؛ په دې اوږده پروسه کی یووګړې خپل تېرکیفیتونه اوخواص درپېژندلای شي اوتاسویې ارزیابي هم کؤلای شۍ خوهغه وګړې خپل راتلونکې نشي درپېژندلای ؛ دیووګړي عمر، پوهه ، کړنې اوتجربې پړاوایزې وي اوځينې پړاوونه خوددغه وګړي له واک ، اختیاراوطاقت څخه هم ازادوي نودغلته ده چې یووګړې پړاوپه پړاوځپل څرنګوالې اوځانګړتیاښيي اومونږپه طبیعي توګه اړکوي چې انتظارورته وکړوو . په دې حساب که یووګړې (۸۰ ) کاله عمرولري نومونږیې پېژندګلوهم په (۸۰ ) کالوکی بشپړؤلای شوو.

انسان : یوعموي نوم ، صفت اوارزښت دې چې هروګړې یې مالک هم وي اوملکیت هم ، یانی هم په یو وګړي اوهم په ټول بشریت پوری تړلې وي . ماشوم لومړې بې له شرطه دانسان په توګه زیږي ،بیا په شرطونودیووګړي په توګه نوم اوتابعت خپلوي . دغسې دیوه هیوادوګړې د بل هیوادوګړې نه وي ، دتوررنګ وګړې دسپين رنګ څخه بېل وي ، یووګړې سرې جامې اغوندي خوبل شنې اغوندي ، یووګړې په پښتوژبه غږیږي خوبل وګړې په انګلیسي غږیږي نو دا صفتونه ، تړاوونه ، شرطونه اوفکرونه دي چې دیووګړي دځانګړتیاوبرخې جوړوي خوکله چې دانسان ارزؤنه مطرح شي ، بیا پکی درنګ ، نژاد ، مذهب ، عقېدې ، ملت ، قام ، ژبه ، جامې اودې ته ورته ځانګړتیاوې رول نه لري بلکی هغه عمومي کیفیت اوارزښت پکی رول لوبوي چې دټولووګړولپاره یورنګ ،صفتونه ، تړاواو اندازې لري . دې ټولوعلومو، تجربو، وخت اوکته ګوریوته په کتو سره بایدووئيل شي چې رښتیا (انسان پېژندنه ) اسان کارنه دې 

کی ملت وچه ملی ؟

دانشمندان وسیاسیون جها ن واژۀ ی ملت رامطابق طرزدیدواندیشه هایشان تعریف نموده وبه چا پ رسانده اند . درینجا ازتشریحات وتوضیحات انان صرف نظرمیشودوبه تعریف ساده وعامفهم این واژه اکتفامیشود. یک قوم ویااقوامیکه به یک یادوزبان تکلم کنند، دریک ساحه ی معین جغرافیاوی که سرحداتش ازطرف ملل متحدبه رسمیت شناخته شده باشد، دارای یک سیستم دولتی باشد وبه یک نا م شهرت کسب کرده باشد، ملت گفته میشود. بطورمثال ملت ایرانی که ازقوم اریایی اخذشده (نام کشورامروزی ی باراول در 1935ازطرف شاه ایران به عوض «فارس » پیشنهادشدوازان به بعدبه نام ایران شهرپیداکرد ) ملت عراقی ، ملت ترکیه ، فلسطین، افغان وغیره . ملت اسم است وصفتش ملی است . بطورعموم هرانچیزیکه تعلق به ملت دارد، صفت ملی راداراست . بطورمثال دارایی ی ملی ، ارزشهای ملی ، دولت ملی ، قوانین ملی ، اداره ی ملی ،سیاست ملی ، اقتصادملی ،فرهنگ ملی ، حاکمیت ملی ، حقوق ملی ، ازادی ی ملی ، احساس وتفکرملی . بنابراین مفاهیم نمیتوان ان چیزیراکه تعلق به ملت افغان ندارد، درپدیدامدنش اراده ، خلاقیت ومصارف ملت بکاربرده نشده باشد و ملت بران حاکم ومالک نباشد ، نمیتوان همان چیزرابه صفت ملی قبول کرد. درین رابطه یک یاداشتی دارم که احساس ملی رامعکس میسازد.

خوب به یاددارم که درزمان جمهوریت داودخان یک هیلیکوپترنظامي پاکستان درولایت کنرنشسته بودوعمله اش توسط یک چوپان دستگیرشده بودند . علاوه براین من عقارب ودوستان خودرادران زمان میدیدم که درطول دوره ی مکلفیت عسکری برای چندروزرخصتی به خانه ها یشان می امدندووقتیکه دوباره به مکلفیت عسکری خویش برمیگشتند، دریشی عسکری میپوشیدندوبعدازبوسید ن کمربند رابرکمرمیبستند وراهی ی وظیفه اش میشدند . این یک مثالیست که باوجود فقراقتصادی ملت افغان خود را دردفاع ازمادروطن خود مسؤل احساس میکرد. بعدازتجاوزنظامی ی اتحاد شوروی اردوی افغان حیثیت ملی خودراازدست دادوبه یک ارگان مزدورمبدل گردید. کمونیستهای افغان جوانان وشاگردان مکاتب رابدون امتیازات مالی بزوربرچه وتفنگ به جبهات جنگ میفریستند تابرعلیه هموطنان خویش بجنگندوبادارروسی خودراخوش کنند. امروزهم همان شیوه بکاربرده میشودولی ازراه وتاکتیک مالی . حالاهم هرسه ارگانهای دولتی دارای شرایط وارزشهای ملی نیستند. همه جیره خوربیگانگان هستند، اینها ازعایدات ملی ورزق حلال تغذیه نمیکنند ، ازبیگانگان اجوره میگیرند واجیرهستند . زمانی اردووپولیس حیثیت ملی رابخودکسب کرده میتواند که اساسش برمنابع ملی گذاشته شده باشد وازین خاطراحساس ومسؤ لیت ملی خودرادرک کرده باشد . گفته میشودکه تعداداردوی ملی بالغ به 160000مستخدم شده است که درحال حاضرمصارف میلیاردها دالری ان بدوش ایالات متحده امریکا است . سوال درینجاست که درطول 9 سالیکه گذشت ، به اصطلاح اردوی ملی وپولیس ملی ازکدام سرحد، ازکدام ارزش وازکدام ملت دفاع کرده است که مطابق به ان حیثیت ملی داشته باشد ؟ آیا همین اردوی نونیست که بخاطربراورده ساختن اهداف امریکابرعلیه پشتونها درصف اول میجنگد ؟ آیا همین اردووپولیس افغانی ملت افغان را به گیروگان نگرفته ؟ ملت افغان بطرعام وپشتونها بطورخاص تاحال ازاردو، پولیس وطالب چه تحفظ وفایده دیده اندکه مایکی رابردیگرترجیح دهیم ؟ خلاصه ی سخن اینست که درافغانستان باوجود درامه ی انتخاباتی ودیموکراسی قلابی نه دولت یک دولت ملی است ونه ارگانهای سه گانه اش ، همه ازطرف امریکا وسایرهمکارانش خریده شده اند ، بناا"دولت افغانستان یک دستگاه فروخته شده است که قیمتش صدفیصدتادیه گردیده وحق تسلت ازانست که قیمتش راپرداخته است . همه ی ما شاهد فروپاشی ی اردوی داکترنجیب الله بودیم وحالاهم شک نداریم که اگر امروز اجوره ی عساکروپولیس افغان قطع شود خدامیداندکه فردا از160000مستخد م فقط 160 نفران باقی خواهد ماند یاخیر


که ته راځې نوپسرلوسره راشه
خودرته نه وایم چې سپوسره راشه
ګوره چې تش لاسونه رانشې بیا
ترخه رانه وړې له خؤږوسره راشه